Wat houdt het in?

Wanneer je drinkwater levert aan derden (van kantoorpand tot ziekenhuis) heb je verplichtingen omtrent het leveren van schoon drinkwater. De verplichtingen zijn echter niet bij iedereen hetzelfde, omdat de kans op een legionellabesmetting niet overal even groot is.

In Nederland zijn alle gebouwen met een collectieve drinkwaterinstallatie onderverdeeld in twee categorieën: De prioritaire installaties (hoog risico op besmetting vanuit historische data en kwetsbare doelgroep); zij hebben een inspanningsverplichting voor o.a. legionellapreventie. En de overige installaties; zij hebben de zorgplicht voor het leveren van deugdelijk drinkwater, zij hebben een gedeeltelijke inspanningsverplichting, maar vooral een resultaatverplichting. Hieronder meer over het onderscheid en hun precieze verplichtingen. 

Prioritair

Voor prioritaire instellingen is in de wet vastgelegd dat deze verplicht zijn om aan legionellapreventie te doen. Dit zijn instellingen met verhoogd risico op legionellabesmetting waar mensen verblijven met een hoger risico om hier ziek van te worden. Deze bacterie veroorzaakt een ziekte, een longontsteking, genaamd Legionellose, ook wel de veteranenziekte genoemd. De wet ziet de volgende soorten organisaties en instellingen als ‘prioritair’:

• Ziekenhuizen, zorginstellingen en vergelijkbare instituten.
• Recreatie, inrichtingen met een logiesfunctie, waaronder hotels, B&B’s met méér dan 5 slaapplaatsen, pensions, groepsaccommodaties en (mini)campings
• Gebouwen met een celinrichting
• Jachthavens
• Asielzoekers opvangcentra
• Zwembaden en sauna’s
• Openbare douchefaciliteiten bij truckstops, benzinestations, wegrestaurants, en dergelijke met douchefaciliteiten

Als prioritaire instelling ben je verplicht om zorg te dragen voor de uitvoer van de volgende punten:

• Per gebouw een risicoanalyse (RA) uit te laten voeren door een BRL 6010 gecertificeerd adviesbureau.
• Naar aanleiding en op basis van de uitgevoerde RA een beheersplan (BP) te laten opstellen door het adviesbureau. Hierin staat welke beheersmaatregelen je moet treffen om ervoor te zorgen dat de leidingwaterinstallatie legionellaveilig is. Zo ontstaat een Risicoanalyse Beheersplan (RABP). Op www.ilent.nl/legionella en www.infodwi/legionella staat per onderdeel een omschrijving van wat er van je wordt verwacht. 
• Deze beheersmaatregelen in acht nemen. Bijvoorbeeld door wekelijks de waterleidingen te spoelen zodat het water niet te lang stil staat.
• Jaarlijks een keerklepcontrole uit te laten voeren. Een keerklep wordt ook wel een terugslagventiel, terugstroombeveiliger of terugslagklep genoemd. Een keerklep zorgt ervoor dat het water maar één kant op kan stromen. Het voorkomt dat water uit risicovolle delen van de installatie (terug) naar andere delen kan stromen. 
• Halfjaarlijks watermonsters laten analyseren op Legionella.
• Extra maatregelen treffen als er meer dan 100 kolonie vormende eenheden Legionella per liter (kve/l) worden gemeten.
• Als de monstername meer dan 1.000 kve/l aangeeft moet je dit melden bij de ILT.
• Verandert je drinkwaterinstallatie significant? Dan moet je een nieuwe risicoanalyse laten uitvoeren. Je gecertificeerde BRL 6010 adviesbureau helpt bij het opstellen van de nieuwe risicoanalyse. 
• Lees meer op de website van de Rijksoverheid “Wat moet ik als eigenaar van een bedrijf doen om legionella te voorkomen?”

BRL 6010 gecertificeerd bedrijf

Een BRL 6010 gecertificeerd bedrijf is gespecialiseerd in legionellapreventie. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) stelt eisen aan de adviesbureaus met het BRL 6010 certificaat. Hieronder valt de vakbekwaamheid van de adviseurs, klachtenmanagement, collegiale toetsing, geheimhouding en de gebruikte meetmiddelen. Ook wordt elk adviesbureau elk jaar extern getoetst.

Zorgplicht

Zorgplichtige instellingen hebben een minder hoog risico op legionellabesmettingen dus wordt er verwacht dat deze organisaties zelf (redelijke) zorg dragen voor legionellapreventie. Het verschil is dat er voor prioritaire installaties wettelijke verplichtingen zijn voorgeschreven en dat zorgplichtige instellingen zelf mogen bepalen hoe ze aantonen dat ze aan de zorgplicht voldoen (ISSO 55.2). Hieronder kun je denken aan: 

• B&B’s met minder dan 5 slaapkamers
• Boten en schepen
• Evenementen en festivals
• Fabrieken en laboratoria
• Fonteinen
• Sportscholen en gymzalen
• Scholen, kinderdagverblijven, naschoolse opvang, crèches en peuterspeelzalen
• Kantoorgebouwen
• [Spoel]keukens
• Tuinbouwkassen

Er zijn twee verplichtingen waar een niet-prioritaire (zorgplichtige) organisatie aan dient te voldoen: De wettelijke verplichting voor het beheren van collectieve waterinstallaties (1) en de wettelijke zorgplicht voor het leveren van deugdelijk drinkwater (2).

1.  Deze beheerverplichting staat concreet beschreven in de NEN 1006; al het water in de leidingen van de tappunten voor consumptief gebruik dient wekelijks te worden ververst en de installatie dient jaarlijks onderhouden te worden. Afhankelijk van de installatie-omvang wordt dit uitgebreid met verplichtingen die staan beschreven in de waterwerkbladen. Daarnaast stelt de NEN 1006 verplichtingen aan het ontwerp en de aanleg van leidingwaterinstallaties.
2. Hoe invulling te geven aan zorgplicht staat niet concreet beschreven en er is geen jurisprudentie over bekend. Het kan worden beperkt tot voldoen aan de NEN 1006 en de waterwerkbladen. Wanneer je echter de kans op een legionellabesmetting wilt voorkomen, is het verstandig om de verplichtingen van prioritaire gebouwen over te nemen. Een overzicht van de verplichtingen:

Wat is de NEN 1006?

De zogeheten algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties. De NEN 1006 en de waterwerkbladen zijn de belangrijkste informatiebronnen bij ontwerp, aanleg, ingebruikstelling en beheer van leidingwaterinstallaties in gebouwen. NEN 1006 geeft eisen en aanbevelingen waaraan een leidingwaterinstallatie moet voldoen vanuit het oogpunt van de volksgezondheid, veiligheid en doelmatigheid. Deze NEN-norm wordt aangewezen in het Bouwbesluit. Ook is de norm afgestemd op de Drinkwaterwet, het Drinkwaterbesluit en afgeleide ministeriële regelingen.

Alle partners van LegionellaDossier zijn BRL 6010 gecertificeerde adviesbureaus. Ga voor meer informatie naar jouw adviesbureau en vraag naar de mogelijkheden.